.jpg)
ЗАЦВЯРДЖАЮ
Намеснік начальніка аддзела адукацыі, спортуі турызму Столінскага райвыканкама
_____________ А.В. Васькавец
«____»_______________2017 г.
Першы (школьны) этап рэспубліканскай алімпіяды
па грамадазнаўству
2017/2018 навучальны год
10 клас
I. Вызначце правільны адказ.
1. Вобласцю духоўнасці з'яўляецца:
А) тэатр Б) цырк В) касцёл Г) маральнасць
________________________________
2. Працэс засваення чалавекам сукупнасці ведаў, норм паводзін, звычак, якія дазваляюць яму быць паўнавартасным членам грамадства, называецца:
А) адукацыя Б) выхаванне В) адаптацыя Г) сацыялізацыя
______________________________
3.Мэтанакіраваны працэс, падчас якога чалавек вырабляе матэрыяльныя каштоўнасці, называецца:
А) дзеяннем Б) працай В) творчасцю Г) працоўнай дзейнасцю
______________________________
4. Асновай светапогляду асобы з'яўляецца (-юцца):
А) перакананні асобы Б) асабісты інтарэс
В) сукупнасць меркаванняў чалавека Г) непаўторнасць асобы
_______________________________
5. Нуклеарная сям'я – гэта:
А) сям'я, якая складаецца з бацькоў і іх дзяцей
Б) сям'я, якая ўключае не менш трох пакаленняў сваякоў
В) сям'я, якая распалася
Г) няпоўная сям'я
________________________________
6. Мараль - гэта сфера учынкаў у адносінах да:
А) Бога Б) дзяржавы В) іншых людзей Г) жывёл
________________________________
7. Залатое правіла маральнасці сфармулявана:
А) у Старым Запавеце Б) у Новым Запавеце
В) у Законах Ману Г) у Законах Хамурапі
_________________________________
8. Здольнасць чалавека быць валявой асобай, праяўляць вытрымку ў любых сітуацыях называецца:
А) выхаванасць Б) самавалоданне В) ўпартасць Г) тэмперамент
_________________________________
9. Перамяшчэнне людзей з краіны ў краіну, з аднаго раёна ў іншы, з горада ў вёску і назад называецца:
А) міграцыяй Б) дэмаграфічнай мабільнасцю
В) дэпартацыяй Г) эвакуацыяй
___________________________________
10. Для апісання няроўнасці ў грамадстве П. Сарокін увёў паняцце:
А) дыферэнцыяцыя Б) сацыяльны статус
В) сацыяльны пласт Г) стратыфікацыя
___________________________________
11. А. С. Пушкін назваў «разумнай даўніной»:
А) карысныя рэчы, якія маюць даўняе паходжанне
Б) традыцыі, якія страцілі сваю значнасць
В) граматычныя нормы мовы
Г) традыцыі, неабходныя наступным пакаленням
___________________________________
12. Дэмаграфічная палітыка Рэспублікі Беларусь накіравана на:
А) рэгуляванне адносін паміж этнічнымі групамі
Б) нарошчванне гендэрнага патэнцыялу краіны
В) павелічэнне нараджальнасці да ўзроўню замяшчэння пакаленняў
Г) ліквідацыю гендэрнага балансу ва ўсіх сферах жыцця грамадства
____________________________________
13.У кнізе «Юнацтва сумленнае зерцала» маладым дваранам рэкамендавалася чысціць пазногці, мыць рукі, «не дзьмуць у вушное» - гэта прыклады:
А) нормаў этыкету Б) нормаў маралі в) традыцый Г) народнай мудрасці
____________________________________
14. Занятак аэробікай адносіцца да:
А) элітарнай культуры Б) масавай культуры
В) народнай культуры Г) прафесійнай культуры
_____________________________________
15. У Рэспубліцы Беларусь рыса беднасці вызначаецца:
1) коштам спажывецкага кошыка;
2) узроўнем мінімальнай заработнай платы;
3) велічынёй пражытачнага мінімуму;
4) індэксам цэн на тавары і паслугі.
______________________________________
16. Анархія – гэта:
А) палітычная ідэалогія Б) форма дзяржаўнай улады
В) форма праўлення Г) адсутнасць дзяржаўнай улады.
______________________________________
II. Устанавіце адпаведнасць:
1)
|
Паняцце |
Вызначэнне |
|
А) каста
|
1) вялікія групы людзей, якія адрозніваюцца па іх адносінах да сродкаў вытворчасці |
|
Б) саслоўе
|
2) сукупнасць людзей, якая выдзяляецца на падставе блізкасці пэўных сацыяльных параметраў і звязанага з гэтым падабенства ладу жыцця |
|
В) клас |
3) сукупнасць людзей адной нацыянальнасці |
|
Г) страта |
4) грамадская група са спадчыннымі правамі і абавязкамі |
|
|
5) грамадская група, якая рэўнаснаахоўвае сваю замкнёнасць |
_______________________________
2)
|
Функцыісям'і |
Змест |
|
А) рэпрадуктыўная |
1. вызначэнне нормаў паводзін членаў сям'і ў розных сферах жыцця |
|
Б) эмацыйна-псіхалагічная |
2. забеспячэнне членам сям'і камфорту і хатняй утульнасці, арганізацыя рацыянальнага вольнага часу і адпачынку |
|
В) выхаваўча-рэгулятыўная |
3. біялагічнае ўзнаўленне чалавека як віду |
|
Г) гаспадарча-бытавая |
4. задавальненне патрэбы членаў сям'і ў любові і дружбе |
|
|
5. забеспячэнне матэрыяльных умоў жыццядзейнасці дамачадцаў |
___________________________________
3)
|
Паняцце |
Вызначэнне |
|
1. Свабода
|
A. Паняцце, у якім першапачаткова падкрэслівалася значэнне адукаванасці і таленту як найважнейшых праяў і паказчыкаў чалавечнасці, самакаштоўнасці чалавечай асобы, яе вылучэнне і ўзвялічванне. |
|
2. Валюнтарызм
|
Б. Адна з асноўных філасофскіх катэгорый, якая характарызуе сутнасць чалавека і яго існаванне, складаецца з магчымасці асобы думаць і паводзіць у адпаведнасці са сваімі ўяўленнямі і жаданнямі, інтарэсамі і мэтамі, а не па прычыне ўнутранага ці вонкавага прымусу. |
|
3. Фаталізм
|
В. Прызнанне прымата волі над усімі праявамі духоўнага жыцця чалавека, уключаючы мысленне, прызнанне адвольнасці ўсіх чалавечых учынкаў. |
|
4. Гуманізм
|
Г. Сістэма поглядаў, якая прадугадвае ход жыцця чалавека і яго ўчынкі, тлумачыўшы гэта то лёсам (у міфалогіі і паганстве), то воляй Бога (у хрысціянстве і ісламе), то датэрмінізмам замкнёнай сістэмы, дзе кожная наступная падзея жорстка звязана з папярэднімі.. |
_______________________________________
4)
|
Тып тэмпераменту |
Яго характарыстыка |
|
1) флегматык |
А) «гарачы прадуктыўны дзеяч» |
|
2) меланхолік |
Б) «баявы, вясёлы, лёгка раздражающійся тып» |
|
3) халерык |
В) «ўпарты працаўнік» |
|
4) сангвінік |
Г) «чалавек, які губляецца ў новых умовах» |
_________________________________
III. Запоўніце схему:
IV.Устаўце прапушчаныя словы ў тэкст (5 балаў)
1. Пісьменнік К. Сіманаў адзначаў: «Адукаваны чалавек тым і адрозніваецца ад неадукаванага, што працягвае лічыць сваю _____________________ няскончанай». 2. Вядомы французскі пісьменнік Антуан дэ Сэнт-Экзюперы: «Адзіная сапраўдная раскоша – гэта раскоша______________________».
3. В. І. Качалаў «Творчасць – гэта самаадданае служэнне мастацтву _______________________».
4. Р. Эмерсан «Мінулае прызначана служыць нам, але авалодаць ім мы можам толькі пры ўмове падпарадкавання яго____________________________».
5. Д Адзісан пісаў «Чалавек адрозніваецца ад іншых стварэнняў здольнасцю___________________________________________________».
ЗАЦВЯРДЖАЮ
Намеснікначальніка аддзела адукацыі, спортуі турызму Столінскага райвыканкама
_____________ А.В. Васькавец
«____»_______________2017 г.
Першы (школьны) этап рэспубліканскайалімпіяды
па грамадазнаўству
2017/2018 навучальны год
11клас
I. Вызначце правільны адказ.
1. Калі этнічная самасвядомасць залежыць ад паходжання чалавека, то ад чаго залежыць нацыянальная самасвядомасць?
А) ад уключанасці ў элітарную культуру;
Б) ад веданнядзяржаўнаймовы;
В) ад пачуццядалучэння да нацыянальнай культуры;
Г) ад свабоды слова.
________________________________
2. Назавіце чалавека, які прапанаваў спосаб размежавання асноўных тыпаў эканамічных сістэм:
А) Рузвельт; Б) Маркс; В) Гегель; Г) Энгельс.
________________________________
3. Устанавіце адпаведнасць паміж працамі і іх аўтарамі:
|
А) Т.Р. Мальтус |
1) «Грамадства і грамадствы: макрасацыялагічныпадыход» |
|
Б) Р. Дарэндорф |
2) «Базісныяметадыдаследавання ў сацыяльнайнавуцы» |
|
В) Э. Шілз |
3) «Вопытабзаконенароданасельніцтва» |
|
Г) Ю. Сайман |
4) «Элементы тэорыісацыяльнагаканфлікту» |
_________________________________
4. Хто з пералічаных людзей з'яўляецца эканамістам сярэдзіны XX стагоддзя, лаўрэатам Нобелеўскай прэміі?
А) Т. Веблен; Б) М. Фрыдман; В) В. Ключэўскі; Г) Дж.Кейнс
_________________________________
5. Што з'яўляецца асноўнай крыніцай права ў нашы дні?
А) нарматыўны прававы акт;
Б) юрыдычны прэцэдэнт;
В) прававы звычай.
____________________________________
6. Што функцыянуе з мэтай аховы Канстытуцыі РБ?
А) Пракуратура; Б) Канстытуцыйны суд;
В) Камітэт дзяржаўнага кантролю; Г) КДБ.
_____________________________________
7. Якое паняцце не ўпісваеццаў асноўны рад:
А) племя; Б)народнасць; В)клас; Г)нацыя.
______________________________________
8. Сукупнасць грамадзян, якія маюць права ўдзельнічаць у выбарах __________________________________________________________________
9. Прынцып, згодна з якім дзяржава, усе яе органы і службовыя асобы дзейнічаюць у межах Канстытуцыі
_____________________________________________________________
10. Колькі ўмоў наяўнасці выбарчага права ўстанавіла Канстытуцыя РБ?
А) 3; Б) 2; В) 4; Г)5.
_________________________________
11. Тэрмін «канстытуцыя» упершыню ўзнік у ....
А) Новы час; Б) перыяд Антычнасці;
В) эпоху Адраджэння; Г) сярэднія стагоддзя.
__________________________________
12. ГістарычнапершыспосабпрыняццяКанстытуцыі - ....
А) заканадаўчым органам улады; Б) рэферэндумам;
В) «дараванне» манархам;Г) спецыяльнаствораны для гэтаймэты орган.
___________________________________
13. Для трываласцішлюбунеабходна....
А) перавага мужа; Б) дамінаванне жонкі;
В) высокі ўзровень дабрабыту;Г) падабенства ў поглядах і чаканнях мужа і жонкі.
___________________________________
14. Дакумент, які мае вышэйшую юрыдычную сілу па адносінах да ўсіх прававых актаў дзяржавы.
А) Міжнародны пакт абграмадзянскіх і палітычных правах;
Б) Усеагульнаядэкларацыяправоўчалавека;
В) заключэннеКанстытуцыйнага суда;
Г) Канстытуцыя.
II. Суаднясіце:
1)
|
1) Форма дзяржавы |
А) адміністрацыйна-тэрытарыяльнаедзяленнедзяржавы |
|
2) Форма праўлення |
Б) добраахвотнаеаб'яднанненекалькіхранейсамастойныхдзяржаў у аднойсаюзнайдзяржаве |
|
3) Форма дзяржаўнагаўстройства |
В) структура вышэйшыхорганаўдзяржаўнайулады, парадакіхстварэння і функцыянавання. |
|
4) Палітычны рэжым |
Г) спосабарганізацыі і ажыццяўленнядзяржаўнайулады. |
|
|
Д) метады і сродкі, з дапамогайякіхажыццяўляеццадзяржаўнаяўлада. |
____________________________________
2) Што з пералічанагаадносіцца да характарыстык:
|
1. Індустрыяльнайцывілізацыі
2. Традыцыйнагаграмадства |
А) Грамадства і прыродазнаходзяцца ў станеадноснагасінтэзу |
|
Б) Галоўнырэгулятарграмадскіхадносін – звычаі і традыцыі |
|
|
В) «Скачкападобны» характарразвіцця |
|
|
Г) Нізкіўзровень сацыяльнаймабільнасці, іерархічнасцьграмадства |
|
|
Д) Максімальнаевыкарыстаннепрыродныхрэсурсаў |
|
|
Е) Рэгулятарамграмадскіхадносінз'яўляеццасістэмапісаныхнормаў, змененых ў адпаведнасцісазменлівыміўмовамі |
|
|
Ж) Высокіўзровеньсацыяльнаймабільнасці, якібазуецца на фармальнымпалітычнымраўнапраўі |
_______________________________________
3)
|
Раздзелы Канстытуцыі РБ |
НазвыраздзелаўКанстытуцыі РБ |
|
1)Раздзел I |
А) Выбарчаясістэма. Рэферэндум |
|
2) Раздзел II |
Б) Асоба, грамадства, дзяржава |
|
3) Раздзел III |
В) Асновыканстытуцыйнага ладу |
|
4) Раздзел IV |
Г) Прэзідэнт. Парламент.Ўрад. Суд |
___________________________________
4)
|
Паняцце |
Вызначэнне паняцця |
|
1) заражэнне |
А) мэтанакіраваны, але лагічнаабгрунтаваныпрацэспадахвочваннячалавекапрыняцьпэўныякаштоўнасці, вераванніабоадносіны, якіабапіраецца на давер да розумучалавека |
|
2) выкліканне |
Б) распаўсюджваннеякой-небудзьдзейнасціабо настрою ад аднагочалавека да іншага |
|
3) перакананне |
В) прайграваннечалавекамузораўдэманстраваныхпаводзін, якоемаеважнаезначэнне для засваенняжыццёвагавопыту |
|
4) перайманне |
Г) мэтанакіраванаенеаргументаванаеўздзеяннеаднагочалавека на іншагаці на групулюдзей з дапамогаймаўленчагапаведамлення і ягонекрытычнагаўспрымання |
_____________________________________
III. Запоўніце схему.
|
Формы праўлення |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
IV. Артыкул 36 КанстытуцыіРэспублікі Беларусь абвяшчае:
«Кожны мае права на свабоду аб'яднанняў. Суддзі, пракурорскія работнікі, супрацоўнікі органаў унутраных спраў, органаў бяспекі, ваеннаслужачыя не могуць быць членамі палітычных партый і іншых грамадскіх аб'яднанняў, якія праследуюць палітычныя мэты».
● Растлумачце прычыны абмежавання правоў чалавека ў дадзеным выпадку
● Пакажыце падставы абмежавання правоў чалавека і спосабы іх ажыццяўлення